nummer 16 – december 2021

INHOUD

• Dharma-licht (artikel Yf)
• Fijne introductie in zen (bespreking)
• Impressies (retraite oktober)
• Nieuwe editie (Stiltijding)
• Eindejaarswake (uitnodiging)
• Oude kreek (gedicht)
• Een betrouwbaar pad (aankondiging)
• Je geest belichamen (video)
• Verdiepingsweekend (uitnodiging)
• Paddestoel (foto)
• Jaarplanning 2022 (overzicht)
• Colofon

Dharma-licht

door Yf

“Zonder beelden, kun je pas echt zien.”

Je vertelt zo je verhaal, iets dat je hebt meegemaakt die dag, en je beziet dat in een ruime en betekenisvolle context.
“Maar, wacht even: je wéét helemaal niet wie je bent, wat je beweegt, wat er allemaal gebeurt”, krijg je als respons.

In een flits is er verwarring, verbazing, verweer en valt het hele beeld van jezelf uit elkaar. Dan stilte, zakken, voelen en beaming.

De vreugde van zo’n herkenningsmoment en de intentie die bekrachtigd wordt zijn het belangrijkst. De directheid en spontaniteit van geesteswerking – geen beeldvorming, geen beperking, maar vrije open beleving – is heel anders dan het gaan processen van het gezegde of gebeurde.

Het heeft geen zin iets te willen gaan doen met zo’n waardevolle momenten die me rechtstreeks in het hart doen belanden. Ze doen hun werk in het moment.
Die directe beleving van waarheidswerking voelt vele malen krachtiger en effectiever dan breinwerking. Het zo spontaan openvallen en ervaren van een onbegrensde belevingsruimte kun je niet zelf – in je blindheid – zomaar bewerkstelligen, een goede leraar kan dat wel.
Het zijn vruchtbare gelegenheden om het onvoorwaardelijke karakter van de dharma te leren kennen; alles is al aanwezig.

Een ander aspect dat mij inzicht geeft in geesteswerking is het geweten.
Hoe meer ik vertrouwd raak met leven in een grotere wetmatige context, hoe sneller het duidelijk wordt wanneer ik ernaast fiets.

Het geweten werkt als vangnet voor gemiste bedoeling: je probeert zo goed mogelijk elk moment de bedoeling te volgen en als je iets belangrijks hebt laten liggen krijg je een herkansing. Je geweten als bron van intuïtieve wijsheid speelt op, je wordt alsnog uitgenodigd om juist te handelen. Blijf ik eigenwijs, dan voel ik hoe diep me dat scheeftrekt. Moeilijk of niet, je weet dan wat je te doen staat als oprechtheid je wat waard is.

Hoe beter ik mijn best doe om te luisteren – daarbij bekrachtigd en gesteund door het onderricht – hoe kloppender het bestaan begint te voelen. En hoe beter je voeling hebt met de natuurlijke goedheid van het leven, hoe eerder vervuilende aspecten pijnlijk of stressvol gaan opspelen. Hierdoor voel ik des te duidelijker de waarde van loslaten.

Kortom:

• begeleid worden door een goede leraar
• de mogelijkheid hebben om vanuit een juist motief te mediteren
• middels studie ieder keer opnieuw connectie kunnen maken met de dharma
• en vertrouwd raken met het eigen hart

Dit alles voorziet me van betrouwbare, krachtige bronnen en ingangen naar waarheid. Ik merk hoe ze elkaar versterken en steeds meer vervloeien tot eenzelfde belevingskwaliteit.

Bron van citaat:
Avatamsaka soetra, geciteerd in Cleary, Jonathan C.:
Zen dawn; early Zen texts from Tun Huang. Boston 1986, p. 30

Fijne introductie in zen

Sam van Schaik: The Spirit of Zen. London 2018

Dit heldere, leesbare en tegelijkertijd wetenschappelijk onderbouwde boek geeft een levendige indruk van het bevrijdend vermogen van zen-onderricht en -praktijk. De auteur schetst dit potentieel op basis van de historische en actuele informatie over deze wijsheidstraditie. Het boek bevat uitgebreide noten, bibliografie en woordenlijst.

In het eerste van de twee delen, getiteld ‘Introducing Zen’, geeft van Schaik een uitvoerige schets van de zen-ontwikkeling.
Vooral de dharma-kant, het inhoudelijk aspect van dit pad, komt evenwichtig aan bod: misverstanden of onterechte invullingen worden effectief verhelderd en de verwantschap met het (mahayana)boeddhisme wordt op een organische manier recht gedaan.

Het tweede deel bestaat uit een complete vertaling van ‘The masters of the Lanka’, van Schaiks aanduiding van een document, getiteld Record of the Masters and Students of the Lanka (Lenqie shizi ji). Dit manuscript werd begin vorige eeuw gevonden in een verzegelde grot bij de stad Dunhuang in noord-west China. Er bleken tienduizenden documenten te zijn opgeslagen, verzameld vanaf de 8e eeuw maar met geschriften die uit nog vroegere tijden stammen. Het merendeel ervan behoort tot de boeddhistische traditie (m.n. soetra’s) en daarvan zijn weer zo’n 300 afkomstig uit de zen-traditie.

Het hier vertaalde geschrift bevat de onderrichtingen (en korte biografieën) van een achttal leraren, beginnend in de 5e eeuw met Gunabhadra en Bodhidharma. Dit materiaal is eerder uitgegeven onder de titel Zen dawn in een vertaling van Jonathan Cleary die een andere grondtekst en twee aanvullende teksten heeft gebruikt. In van Schaiks versie zijn o.a. twee fragmenten te vinden uit The awakening of faith (zie hieronder Een betrouwbaar pad).

Het is prachtig inspirerend spul, met kernachtige informatie over de dharma-context en over centrale thema’s van zen-beoefening en meditatie in het algemeen. In het licht van deze teksten – mede dankzij de uitstekende toelichtingen en vertalingen van Sam van Schaik – blijkt zen heel organisch aan te sluiten bij ons diep menselijk verlangen naar wijsheid en vrijheid.
Van harte aanbevolen!

Binnenkort verschijnt nummer 21 van de Stiltijding, een uitgave die we twee keer per jaar verzorgen.
Deelnemers, donateurs en abonnees krijgen een exemplaar toegezonden.

Belangstelling?
Vraag dan een gratis proefexemplaar aan.
Of abonneer je voor € 10,- per jaar (2 exemplaren, incl. porto).

Eindejaarswake

Tussen kerst en nieuwjaar – van 26 t/m 30 december – houden we de jaarlijkse wake.
Op die dagen zijn er vaste momenten gepland om te waken, vanuit je privé-omgeving. Ieder doet dit op zijn of haar manier: kort of lang, mentaal, verbaal of fysiek.

Het doel van deze oefening is om in anonimiteit bij te dragen aan het welzijn van ieder ander dankzij verdieping van je eigen intentie- en expressiekwaliteit.
Elke belangstellende kan meedoen en het karakter is informeel:

• iedere deelnemer oefent in de eigen thuis-omgeving
• je kunt per blok meedoen en de duur zelf bepalen
• er zijn geen kosten verbonden aan deelname
• begeleiding is desgewenst beschikbaar

Hier de wake-flyer met het rooster.
Na aanmelding krijg je aanvullende informatie.

Een betrouwbaar pad

Eenheidsbeleving is een aspect van de intuïtieve wijsheid die wij in ons dragen. Deze wijsheid is een bevrijdende geesteskracht die inspireert tot oefenen: dharmawerking (dharmium).

Het intuïtieve karakter van hartsbewustzijn leert ons niet teveel te verwachten van conceptuele formuleringen of oordeels- en beeldvorming daarover. In plaats daarvan leer je als bodhisattva te vertrouwen in de intrinsieke puurheid van eigen innerlijkheid, en in de woorden van de onderrichtingen die hierover spreken, dus van ervaren leraren.

Voorbeelden van zulke onderrichtingen in de zentraditie zijn de verslagen (yulu) van bekende leraren. Voor een leraar als Huangpo bijvoorbeeld is het begrip ‘de ene geest’ de kern waar hij steeds weer naar verwijst.[1] En natuurlijk hanteert ook Boeddha de term ‘Dharma’ in het licht van de ene realiteit, de wet, die alles omvat en doordringt. Hij gaf deze notie zelfs zoveel waarde dat hij zei:

“Wie mij als een zintuiglijke verschijningsvorm ziet [in mijn psychofysieke kenmerken], die ziet mij niet echt. Alle boeddha’s moeten vanuit de Dharma begrepen worden; al hun verheldering en ondersteuning is afkomstig vanuit hun dharma-lichaam [dharmakaya]”.[2]

Dezelfde kracht van intuïtieve wijsheid spreekt ook uit Een betrouwbaar pad (Engelse titel: The awakening of faith), een anoniem werk uit 7e eeuws China. Vanuit het kernprincipe van de ene geest wordt verhelderd hoe dharma (verlichting) en karma (niet-verlichting) als een organisch geheel beleefd en gehanteerd kunnen worden.

Het werk beperkt zich niet tot verhelderen van de wijsheidsvisie maar reikt ook concreet oefenmateriaal aan voor zowel beginnende als gevorderde beoefenaars van de weg. Dit geschrift heeft in diverse mahayana-scholen (zen/chan, kegon/huayen, tendai/tiantai) door de eeuwen heen grote waardering gevonden.

[1] Huang Po: In Eenheid Zijn; scholing in Zen-bewustzijn. Altamira, Heemstede 1996
[2] Citaten uit de Diamant-soetra. (Conze, Edward: Buddhist wisdom books;
the diamond and the heart sutra. London 1988, p. 28 & 63)

Verdiepingsweekend 2022

Van vrijdag 4 t/m zondag 6 februari 2022 organiseert Stiltij een verdiepingsweekend in het tuinpaviljoen van château Cortils te Blégny – België. We starten op vrijdag om 19.00 uur en sluiten af op zondag om 16.00 uur.

Een verdiepingsweekend is een korte maar krachtige training. Je verheldert en stabiliseert er je eigen oefenen, en tegelijkertijd is er het aspect van verbondenheid met het onderricht en medebeoefenaars.

We werken in een organische sfeer, op basis van een informeel programma, vergelijkbaar met het dagrooster van een retraite. Tijdens het weekend wordt de intentie waarmee we werken nergens doorbroken, maar tegelijkertijd is elke deelnemer vrij om zijn of haar invulling te geven aan de beschikbare tijd.

Meer informatie en de overige agenda-items vind je via deze link.

Jaarplanning 2022

Zie de pagina over trainingen op de Stiltij-site voor meer details.
Let op: de voorjaarsretraite is van maandag t/m vrijdag, de najaarsretraite van woensdag t/m zondag.

Colofon

Dharmuse is een uitgave van Dharmium, een wijsheidspodium dat door Stiltij is geïnitieerd.
Het doel van Dharmium is het bevorderen van wijsheid in visie en praktijk.

Reacties, vragen, ideeën:
contact@dharmium.nl

_____________________________________

Aanmelden ‘Dharmuse’